Praca, obowiązki domowe, życie towarzyskie i pasje wypełniają nam wolny czas, sprawiając, że kładziemy się do łóżka coraz później, zmniejszając liczbę godzin regenerującego organizm snu. Czy odsypianie w weekendy jest dobrym pomysłem? Jakie skutki niesie za sobą brak odpowiedniej ilości snu? Wyjaśniamy.
Odsypianie w weekendy nie jest jedynie problemem młodych ludzi, którym szkoda jest czasu na sen, bo w każdej grupie wiekowej spory odsetek Polaków śpi zbyt krótko, starając się nadrobić zaległości w odpoczynku w czasie weekendów i urlopu. Niestety, wiąże się to z poważnymi konsekwencjami dla zdrowia, wpływając na funkcjonowanie organizmu i sprzyjając rozwojowi różnych schorzeń. Przede wszystkim są to choroby cywilizacyjne np. cukrzyca, nadwaga i otyłość, depresja, nerwica oraz choroby autoimmunologiczne, których jedną z przyczyn jest przewlekły stres. Szczególnie niepokojąca jest mała ilość snu w przypadku nastolatków – przeciętny uczeń spędza w łóżku średnio 2-3 godziny mniej niż powinien. Co więcej, zaburzamy rytm snu, nadmiernie stymulując nasz mózg przed zaśnięciem, m.in. korzystając ze smartfonów, co skutkuje problemami z zasypianiem i niską jakością snu. Odpowiednia ilość snu każdego dnia pozwala zachować zdrowie fizyczne i umysłowe, dlatego tak ważne jest przestrzeganie rytmu dobowego, który reguluje pracę ludzkiego organizmu.
Ile powinien spać dorosły człowiek?
Każdy z nas potrzebuje innej ilości snu. Amerykańska Narodowa Fundacja na rzecz snu zaleca, by dorosły człowiek przesypiał każdego dnia od 6 do 10 godzin. Najlepiej śpimy w godzinach od 22:00 do 6:00 rano, bo wówczas możemy zadbać o odpowiednią ciągłość snu głębokiego oraz przebieg poszczególnych faz snu.
Zalecenia dotyczące ilości snu należy dostosować do indywidualnych potrzeb, które warunkuje m.in. wiek, tryb życia i ogólny stan zdrowia. Warto wiedzieć, że ilość snu nie jest jedynym wyznacznikiem jego jakości. Na to, jak funkcjonuje nasz organizm, wpływa także odpowiednia organizacja czasu, dieta i poziom stresu. Nie mniej ważne jest to, w jaki sposób dbamy o komfort i wygodę snu. W tym przypadku kluczowe znaczenie dla jakości snu i efektywnej regeneracji organizmu ma właściwie dobrany materac oraz poduszka, bo problemy z zasypianiem, częste wybudzanie się w nocy i złe samopoczucie o poranku, mogą być skutkiem spania w niewygodnym łóżku.
Jeżeli często ograniczamy ilość niezbędnego nam snu, nadrabiając jego niedobory w weekendy, to w naszym organizmie kumuluje się napięcie, które może skutkować rozwojem różnych zaburzeń. Chroniczny brak snu to prosta droga do m.in. obniżonego nastroju oraz depresji; w niektórych przypadkach chroniczny brak snu jest przyczyną rozwoju zaburzeń lękowych, a nawet chorób psychicznych. Warto pamiętać, że zmęczenia spowodowanego brakiem snu nie powinniśmy redukować, sięgając po kolejną kawę, napój energety czny lub alkohol, co niestety często robimy, będąc nieświadomymi szkodliwości naszego postępowania.
Dlaczego odsypianie w weekend nie jest dobrym pomysłem?
Nie możemy wyspać się na zapas. Śpiąc w weekend 10-12 lub więcej godzin, dodatkowo zaburzamy rytm dobowy, wpływając w negatywny sposób na funkcjonowanie organizmu. Zbyt długi sen w weekend może doprowadzić do pojawienia się np. bólu głowy lub migreny, uczucia zniechęcenia oraz nerwowości, która związana jest z brakiem czasu niezbędnego do cieszenia się życiem i wypełniania obowiązków, które pozostawiliśmy na weekend. Istnieją jednak sposoby na to, aby zaoszczędzić kilka cennych godzin i w pełni zadbać o efektywną regenerację podczas snu każdego dnia. Zamiast spać po kilkanaście godzin w weekend, lepiej znaleźć czas na kilkunastominutową drzemkę w ciągu dnia, dzięki której nasz organizm zyska nieco dodatkowej energii do działania.
Jak spać lepiej i w końcu się wysypiać?
Podstawą regenerującego snu jest odpowiednio urządzona sypialnia. W tak ważnym dla naszego zdrowia pomieszczeniu powinno znaleźć się wygodne łóżko z dopasowanym do naszych indywidualnych potrzeb materacem. Nie mniej ważna jest właściwie podpierająca głowę poduszka, kołdra i akcesoria, dzięki którym zadbamy o odpowiednią higienę snu. W sypialni powinien panować korzystny dla zdrowia mikroklimat, na który wpływają odpowiednia temperatura, jakość i wilgotność powietrza oraz brak urządzeń elektronicznych. Telewizor i komputer w sypialni emitują szkodliwe promieniowanie oraz sprawiają, że w powietrzu kumulują się jony dodatnie, które niekorzystnie oddziałują na nasze samopoczucie.
Aby lepiej spać, warto przeanalizować nasz plan dnia i zmienić szkodliwe nawyki. Jednym z nich jest korzystanie przed snem z „pożeraczy czasu”, czyli m.in. smartfona oraz sięganie po używki. Szukając sposobu na wieczorny relaks, najlepiej wybrać niezbyt intensywną aktywność fizyczną, wziąć ciepłą kąpiel, pójść na spacer lub poczytać ciekawą książkę, bo w ten sposób możemy skutecznie wyciszyć negatywne emocje i przygotować nasz organizm do nocnej regeneracji.
Podsumowanie
Nadrabianie braku snu w weekendy nie jest dobrym pomysłem. Nie możemy wyspać się na zapas, bo nasz organizm potrzebuje stałego ładowania akumulatorów. Zdrowy sen to jedna z ważnych czynności biologicznych, dzięki której w ludzkim organizmie mogą zachodzić m.in. procesy jego regeneracji, dlatego należy pamiętać o systematycznym kładzeniu się do łóżka o tej samej porze, najlepiej około godziny 22:00, bo wówczas nie zaburzamy naturalnego rytmu dobowego i ograniczamy ryzyko rozwoju wielu chorób.